11/02/2020
380 جار خوێنراوەتەوە
له سه‌د ساڵی ڕابردوودا 260 هه‌زار كه‌س به‌هۆی تسۆنامیه‌وه گیانیان له‌ده‌ستداوه
په‌یام
وشەی " تسۆنامی" لە زمانەوانیدا " تسۆ" بە مانای
شەپۆل و نامی-ش واتە کەنار. نەتەوە یەکگرتووەکان
ساڵی ٢٠١٥ ، رۆژی ٥ی تشرینی دووەمی وەک رۆژی
جیھانی تسۆنامی ناساند.
لە سەد ساڵی رابردوو لە ٥٨ رووداوی
تسۆنامیدا٢٦٠ ھەزار کەس گیانیان لە دەستداوە.
بەھێزترین تسۆنامی
تسۆنامییەکان بە شەپۆلی بەھێز و گەورە لە لای خەڵک
ناسراون و ھێندێک جاریش لەگەڵ بوومەلەرزەکان
روودەدەن.
شەپۆلی ١٠ مەتری لەبوومەلەرزەکەی تۆھۆکۆی لە ڕۆژھەڵاتی
ژاپون، بووە ھۆی گیان لەدەستدانی زیاتر لە ١٦ ھەزار کەس.
تسۆنامی ژاپۆن یەکێکە لەو رووداوانەیە کە لە بیرناکرێت. ھێزی لەرزینەکە
نەیتوانی رێگر بێ لە درزکردنی ھەڵمی رادیۆئەکتیڤ لە ناوەندی ئەتۆمی دایچی لە فۆکۆشیما مەزەندە دەکرێت زیانەکانی بگاتە ٣٠٠ میلیارد دۆلار.
کانوونی یەکەمی ٢٠١٤
-بوومەلەرزەیەک بە ھێزی ٩.١ پلەی ریختەر
لە کەنارئاوەکانی سۆماترا لە ئیندۆنیزیا بووە ھۆی درووستبوونی تسۆنامی بە درێژی
١٣٠٠ کیلومەتر و بە بەرزی ٥٠ مەتر .
٢٣٠ھەزار کەس لە ١٤ وڵات بە ھۆی تسۆنامی گیانیان لەدەستداوە
و زیاتر لە ١٠ میلیارد دۆڵار زیانی لە دوای خۆی بەجێھێشتووە.
١٨٦٨/چیلی
دوای بوومەلەرزە ٨.٥ پلەی ریختەرییەکە کە بووە
ھۆی تسۆنامییەکی ٢١ مەتری، ٢٥ھەزار کەس گیانیان
لەدەستدا.
١٨٨٣/ ئیندۆنیزیا
تسۆنامی ٣٧ مەتری کە بووە ھۆی چالاکبوونی بوڕکانی
کراکاتوئا و بە ھۆیەوە ٤٠ ھەزار کەس گیانیان لەدەستدا.
١٨٩٦/ ژاپون
دوای بوومەلەرزەی ٧.٦ لە کەناراوەکانی سانریکۆ
کە بووە ھۆی تسۆنامی ٣٨ مەتری. ٢٢ ھەزار کەس گیانی لەستدا.
لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان شەیری بکە